Gene Sharp: Από τη Δικτατορία στη Δημοκρατία (φυλλάδιο-μετάφραση)

Το μεγαλούτσικο αυτό 'φυλλάδιο' έγινε γνωστό ως βασική επιρροή στις μεθόδους που έφεραν αποτελέσματα στην Αραβική Άνοιξη. Παρότι όμως η επιρροή του κειμένου είναι αναμφισβήτητη όσο κι η επιτυχία όπου εφαρμόστηκε (μαθαίνω από όσους γνωρίζουν) η προέλευσή του είναι κάπως "σκιερή" θα έλεγα, παρότι ο Σαρπ ποτέ δεν το έκρυψε πως το έγραψε μετά από παραγγελία φίλου και θαυμαστή του ο οποίος―ναι, εργαζόταν για τη CIA. 

Τυχαία, αντίτυπά του εμφανίζονται συχνά όπου ακολουθούν αναταραχές όπως  στην Αίγυπτο τρεις μήνες πριν πέσει ο Μουμπάρακ;

 Άσχετη η επιρροή που διακρίνουμε σε παγκόσμιες εξεγέρσεις κάθε  είδους αιτήματος, από τις αραβικές ως ακόμα και το ξεκίνημα του 'κινήματος' Ουκρανών γυναικών που γδύνονται δημοσίως για να διαμαρτυρηθούν;

Εσείς θα κρίνετε. 

Εγώ το διάβασα, ιντριγκαρίστηκα και  (με μια κίνηση πρωτοποριακή για προσωπικό ελληνικό blog που, ως γνωστόν, δεν έχει οικονομικά οφέλη) αποφάσισα να παραγγείλω και να πληρώσω την πρώτη μετάφρασή του στα ελληνικά. Όλου του φυλλαδίου ππου όμως επειδή αργούσε και δεν είχα χρόνο να επιμεληθώ εγκατέλειψα λόγω προτεραιοτήτων. (Η πολιτική δεν είναι τομέας μου κι η ορολογία θέλει ψάξιμο ενώ, από την άλλη, δε με διευκολύνει που το γράψιμο δεν είναι το φόρτε του Τζην Σαρπ που τα κείμενά του βρίθουν συντακτικών και γλωσσοπλαστικών ιδιαιτεροτήτων). Αποφάσισα λοιπόν να αφήσω το θεωρητικό κείμενο και να αρκεστώ στη σύνοψη ή λίστα δράσης, ένα πρακτικό οδηγό που ακολουθεί το θεωρητικό κείμενο.

 Αν ―αν λέω..― έχετε όρεξη να εκδώσετε το φυλλάδιο ήνα τελειώσετε την επιμέλεια της αρχικής μετάφρασης (αμισθί όμως, άδειασε ο κουμπαράς μου), ευχαρίστως να σας παραδώσω τα ηνία. Δείτε στο τέλος πληροφορίες για επικοινωνία με τον Σαρπ και το Ίδρυμά του διότι παρότι δεν έχει copyright παρακαλώ διαβάστε προσεκτικά τις οδηγίες του για περίπτωση εκτύπωσης/επανανάρτησης.

Το πρότυπο

Στο τέλος επίσης οι Σημειώσεις μου.

Περισσότερα για τον Σαρπ και το έργο του εδώ.

Σχεδιάγραμμα (διαδραστικό) της επιρροής μέσω Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης

 εδώ 

Gene Sharp: Από τη Δικτατορία στη Δημοκρατία
 [APPENDIX 1]
ΜΕΘΟΔΟΙ ΜΗ ΒΙΑΙΗΣ ΔΡΑΣΗΣ

ΤΡΟΠΟΙ ΠΕΙΘΟΥΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΙΚΗΣ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ

Επίσημες δηλώσεις

1. Δημόσιες ομιλίες

2. Επιστολές αντιπολίτευσης ή υποστήριξης

3. Δηλώσεις οργανισμών και ιδρυμάτων

4. Υπογεγραμμένες δημόσιες δηλώσεις

5. Δηλώσεις κατηγορητηρίου και πρόθεσης

6. Ομαδικές ή μαζικές αναφορές

Επικοινωνία με το ευρύ κοινό

7. Συνθήματα, καρικατούρες σύμβολα

8. Πανό, αφίσες, και εκτεθειμένες μορφές επικοινωνίας

9. Ενημερωτικά έντυπα, φυλλάδια και βιβλία

10. Εφημερίδες και περιοδικά

11. Μουσικοί δίσκοι, ραδιόφωνο και τηλεόραση

12. Γράψιμο στον ουρανό (με αεροπλάνο) ή στη γη

Ομαδική εκπροσώπηση

13. Αντιπροσωπείες

14. Ψεύτικες (κοροϊδευτικές) βραβεύσεις

15. Ομαδική πίεση (lobbying)

16. Περιφρούρηση απεργίας

17.Ψεύτικες (κοροϊδευτικές) εκλογές

Συμβολικές δημόσιες πράξεις

18. Σημαίες, χρωματικοί συμβολισμοί

19. Σύμβολα στα ενδύματα

20. Προσευχή και λατρευτικές εκδηλώσεις

21. Παρουσίαση συμβολικών αντικειμένων

22. Γδύσιμο ως διαμαρτυρία

23. Καταστροφή της προσωπικής (μας) περιουσίας

24. Φωτισμός ως σύμβολο

25. Παρουσίαση πορτρέτων

26. Ζωγραφική διαμαρτυρίας

27. Νέα σύμβολα και ονόματα

28. Ήχοι ως σύμβολα

29. Συμβολική ανάκτηση

30. Αγενείς χειρονομίες

Πίεση σε συγκεκριμένα άτομα

31. Παρενόχληση των επισήμων

32. Απαξίωση των επισήμων

33. Συναδέλφωση

34. Ολονυκτίες

Θέατρο και μουσική

35. Χιουμοριστικά σκετς και φάρσες

36. Θεατρικές και μουσικές παραστάσεις

37. Τραγούδια

Πορείες

38. Πορείες

39. Παρελάσεις

40. Θρησκευτικές πομπές

41. Προσκυνήματα

42. Αυτοκινητοπομπές

Τιμές προς νεκρούς

43. Πολιτικό πένθος

44. Εικονικές κηδείες

45. Κηδείες-διαδηλώσεις

46. Απόδοση τιμών σε χώρους ταφής

Δημόσιες Συγκεντρώσεις

47. Συλλαλητήρια διαμαρτυρίας ή υποστήριξης

48. Συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας

49. Καμουφλαρισμένες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας

50. Διδασκαλία

Ανάκληση και αναίρεση

51. Αποχώρηση

52. Σιωπή

53. Αποποίηση τιμών

54. Αδιαφορία (γυρίζοντας την πλάτη)

ΤΡΟΠΟΙ ΑΡΝΗΣΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ

Εξοστρακισμός

55 Μποϋκοτάρισμα 

56. Επιλεκτικό μποϋκοτάρισμα

57.'Αρνηση συμμετοχής (τύπου Λυσιστράτης)

58. Αφορισμός

59 Εντάλματα 

Άρνηση συνεργασίας σε κοινωνικές εκδηλώσεις, έθιμα και θεσμούς

60. Ματαίωση κοινωνικών,αθλητικών δραστηριοτήτων

61. Μποϋκοτάρισμα κοσμικών γεγονότων

62.Φοιτητική απεργία

63. Κοινωνική ανυπακοή

64. Απομάκρυνση από κοινωνικά ιδρύματα

Απομάκρυνση από το κοινωνικό σύστημα

65. Κατ’ οίκον περιορισμός (αυτοβούλως)

66. Απόλυτη άρνηση συνεργασίας.

67. Αποχώρηση εργαζομένων

68. Κατάχρηση ασύλου

 69. Συλλογική απουσία

70. Μετανάστευση ως διαμαρτυρία (hijrat)

ΤΡΟΠΟΙ ΑΡΝΗΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ:

(1) ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΠΟΫΚΟΤΑΡΙΣΜΑ

Δράση καταναλωτών

71. Μποϋκοτάρισμα από καταναλωτές

72. Άρνηση κατανάλωσης στιγματισμένων προϊόντων 

73. Πολιτική λιτότητας

74. Παρακράτηση ενοικίου

75. Άρνηση παραχώρησης για ενοικίαση

76. Μποϋκοτάρισμα εθνικών προϊόντων

77. Μποϋκοτάρισμα διεθνών προϊόντων

Δράση εργατών και παραγωγών

78. Μποϋκοτάρισμα εργατών

79. Μποϋκοτάρισμα παραγωγών

Δράση μεσαζόντων

80. Μποϋκοτάρισμα από προμηθευτές και χειριστές

Δράσης ιδιοκτητών και διαχειριστών

81. Μποϋκοτάρισμα  εμπόρων

82. Άρνηση ενοικίασης ή πώλησης περιουσίας

83. Αποκλεισμός χώρου εργασίας 

84. Άρνηση βιομηχανικής βοήθειας

85. «Γενική απεργία» εμπόρων

Δράση κατόχων οικονομικών πόρων

86. Ανάληψη τραπεζικών καταθέσεων

87. Άρνηση  πληρωμής διδάκτρων, τελών και χρεών

88. Άρνηση καταβολής οφειλών ή τόκων

89. Υπεξαίρεση κεφαλαίων και μετρητών

90. Άρνηση καταβολής εσόδων

91. Άρνηση αποδοχής κυβερνητικών χρημάτων

Δράσης από κυβερνήσεις

92 Εμπάργκο εντός της χώρας

93. Μαύρη λίστα εμπόρων

94. Εμπάργκο ξένων πωλητών

95. Εμπάργκο ξένων αγοραστών

96 Εμπάργκο ξένου εμπορίου

ΤΡΟΠΟΙ ΑΡΝΗΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ:

(2) ΑΠΕΡΓΙΑ

Συμβολικές απεργίες

97. Απεργία διαμαρτυρίας

98. Σύντομη αναχώρηση  (αστραπιαία απεργία) 

Γεωργικές απεργίες

99. Απεργία αγροτών

100.Απεργία εργαζομένων στη γεωργία-κτηνοτροφία

Απεργίες ειδικών ομάδων

101. Άρνηση υποχρεωτικής εργασίας

102. Απεργία κρατουμένων

103. Απεργία τεχνιτών

104 Απεργία επιστημόνων

Κοινές βιομηχανικές απεργίες

105. Απεργία στην εγκατάσταση

106. Βιομηχανική απεργία

107.Απεργία συμπαράστασης

Περιορισμένες απεργίες

108. Απεργία συγκεκριμένου τομέα

109. Ανεπαίσθητη Απεργία 

110. Eπιβράδυνση εργασίας

111. Απεργίας με επιφανειακή (κατά τους τύπους) εργασία

112 Απουσία λόγω ασθενείας

113. Απεργία λόγω παραίτησης

114. Περιορισμένη απεργία

115. Επιλεκτική απεργία

 Δια-βιομηχανικές Απεργίες 

116. Γενικευμένη απεργία

117. Γενική απεργία

Συνδυασμός απεργιών με οικονομικό αποκλεισμό

118. Hartal

119. Κλείσιμο της οικονομίας

ΤΡΟΠΟΙ ΑΡΝΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ

Απόρριψη εξουσίας

120. Αναστολή ή ανάκληση υπακοής

121. Άρνηση δημόσιας υποστήριξης

122. Λογοτεχνία και διαλέξεις που υποστηρίζουν την αντίσταση

Άρνηση συνεργασίας πολιτών με την κυβέρνηση

123. Μποϋκοτάρισμα νομοθετικών σωμάτων

124. Μποϋκοτάρισμα των εκλογών

125. Μποϋκοτάρισμα απασχόλησης και θέσεων στην Κυβέρνηση

126.Μποϋκοτάρισμα κυβερνητικών υπηρεσιών, οργανισμών και άλλων φορέων

127. Αποχώρηση από κυβερνητικά εκπαιδευτικά ιδρύματα

128. Μποϋκοτάρισμα οργανισμών υποστηριζόμενων από την κυβέρνηση

129. Άρνηση βοήθειας σε όργανα επιβολής του νόμου

130. Απομάκρυνση πινακίδων και σήμανσης

131. Άρνηση αποδοχής εξουσιοδοτημένων υπαλλήλων

132. Άρνηση διάλυσης υπαρχόντων θεσμών

Εναλλακτικές επιλογές του πολίτη για ανυπακοή

133. Απρόθυμη και αργή υπακοή

134. Άρνηση υπακοής κατά την απουσία άμεσης εποπτείας

135. Ομαδική ανυπακοή

136. Συγκεκαλυμμένη ανυπακοή

137. Άρνηση διάλυσης συνάθροισης ή συνάντησης

 138. Καθιστική διαμαρτυρία

139. Άρνηση επιστράτευσης και απέλασης

140. Κρύψιμο, δραπέτευση και πλαστή ταυτότητα

141. Ανυπακοή του πολίτη σε "παράνομους" νόμους

Δράση από κυβερνητικό προσωπικό

142. Επιλεκτική άρνηση βοήθειας από κυβερνητικούς συμβούλους

143. Μπλοκάρισμα επικοινωνίας και πληροφοριών

144.Καθυστερήσεις και παρεμπόδιση

145. Γενική άρνηση συνεργασίας της διοίκησης

146. Άρνηση συνεργασίας του δικαστικού σώματος

147. Σκόπιμη αναποτελεσματικότητα και επιλεκτική  άρνηση συνεργασίας από τα σώματα επιβολής του νόμου

148. Ανταρσία

Εγχώρια κυβερνητική δράση

149 Ημι-νόμιμες νομικές υπεκφυγές και καθυστερήσεις

150. Άρνηση συνεργασίας κυβερνητικών μονάδων

Διεθνής κυβερνητική δράση

151. Αλλαγές διπλωματικών ή άλλων εκπροσώπων

152. Καθυστέρηση και ακύρωση διπλωματικών γεγονότων

153. Καθυστέρηση διπλωματικής αναγνώρισης

154. Διακοπή διπλωματικών σχέσεων

155. Αποχώρηση από διεθνείς οργανισμούς 

156. Αποχώρηση από μέλος διεθνών οργανισμών

157. Αποκλεισμός από διεθνείς οργανισμούς

ΤΡΟΠΟΙ ΜΗ- ΒΙΑΙΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ

Ψυχολογική παρέμβαση

158. Αυτοέκθεση στις καιρικές συνθήκες

159. Νηστεία

α) Νηστεία για ηθική  πίεση

β) Απεργία πείνας

γ)  Σατυαγραχική νηστεία

160. Αντίστροφη δίκη

161. Μη βίαιη παρενόχληση

Φυσική παρέμβαση

162. Καθιστική διαμαρτυρία

163. Όρθια διαμαρτυρία

164. Χρήση μέσων μεταφοράς για διαμαρτυρία

165. Παρεμπόδιση κυκλοφορίας με κίνηση πλήθους

166. Παρεμπόδιση κυκλοφορίας με στάση πλήθους

167. Ομαδική δημόσια προσευχή

168. Mη βίαιες επιδρομές

169. Μη βίαιες αεροπορικές επιδρομές

170. Μη βίαιη εισβολή

171. Μη βίαιη παρεμβολή

172. Μη βίαιη παρεμπόδιση

173. Μη βίαιη κατάληψη

Κοινωνική Παρέμβαση

174. Επιβολή νέων κοινωνικών προτύπων

175. Υπερφόρτωση εγκαταστάσεων

176. Παρεμπόδιση

177. Παρρησία 

178. Αντάρτικο Θέατρο 

179. Εναλλακτικοί κοινωνικοί θεσμοί

180. Εναλλακτικό σύστημα επικοινωνίας

Οικονομική παρέμβαση

181. Αντίστροφη απεργία

182. Απεργία δια κατ' οίκον παραμονής

183.  Μη βίαιη κατάληψη γης

184. Ανυπακοή περιορισμών κίνησης

185. Πολιτικά κίνητρα παραχάραξης

186. Αποκλειστική αγορά

187. Κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων

188. Απόρριψη 

189. Επιλεκτική προστασία

190. Εναλλακτικές αγορές

191. Εναλλακτικά συστήματα μεταφοράς

192. Εναλλακτικοί οικονομικοί θεσμοί

Πολιτική παρέμβαση

193. Υπερφόρτωση των διοικητικών συστημάτων

194. Αποκάλυψη ταυτότητος μυστικών πρακτόρων

195. Αναζητώντας φυλάκιση

196. Πολιτική ανυπακοή του "ουδέτερου" νόμου

197. Εργασία χωρίς συνεργασία
198. Διπλή κυριαρχία και παράλληλη κυβέρνηση

✪

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 

(δικές μου)

68  Είτε θρησκευτικού είτε άλλου όπως το 'πανεπιστημιακό' που έχουμε στην Ελλάδα.

159/γ Από το Σατυάγκραχα (Satyagraha) τη μορφή αντίστασης που ανέπτυξε ο Μαχάτμα Γκάντι ως μορφή μη βίαιης αντίστασης με σκοπό πιέσεις για πολιτικές αλλαγές  στην Ινδία και τη Νότιο Αφρική. 

 160. "Reverse Trial" στο πρωτότυπο που επί λέξει είναι αντίστροφη δίκη ή αντίστροφη δοκιμή. Κανένα δε μου φαίνεται κατανοητό, διαλέγετε και παίρνετε (κι αν βρείτε λύση ή όρο που δε γνωρίζω θα χαρώ να με ενημερώσετε).

165 και 166. Δυό ιδιωματικές εκφράσεις " mill in" /"wade in" (η δεύτερη χρησιμοποιείται σε μεταφορά βοοειδών προκειμένου να τα σαστίσουν και κουράσουν). Πάλι κάνω ό,τι μπορώ και θα χαρώ για κάθε βοήθεια.

177 Ξανά ο αγαπημένος του τύπος ουσιαστικού σχηματισμένου από πρόθεση μετά το ρήμα κι ένωση με μια παύλα : "speak-in". 

✪

Η μετάφραση του κειμένου είναι της Κατερίνας Μαντά (με δική μου ελλειπή επιμέλεια, δεκτές συστάσεις αν έχετε χρόνο και όρεξη). Το φυλλάδιο αυτό δεν έχει ©. Αντιθέτως ο Τζην Σαρπ μέσω του Ιδρύματός του ενθαρρύνει μεταφράσεις και διαμοίραση όπου οι πολίτες θεωρούν πως το κείμενο θα ήταν χρήσιμο. Παρακαλεί όμως να μη γίνουν περικοπές και αλλαγές και προσφέρει μιά σειρά οδηγιών κι ένα σύστημα εκτίμησης του μεταφρασμένου κειμένου (παρέχει Εκτιμητή που εξετάζει  μεταφραστή και μεταφρασμένο). Για περισσότερα ιδού τα στοιχεία του:

Σχεδιάγραμμα (διαδραστικό) της επιρροής μέσω Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης

 εδώ 

Πρώτη δημοσίευση στο: http://daphnechronopoulou.blogspot.com/p/gene-sharp.html#ixzz3tdkdoPpU

Συνέντευξη της Δάφνης Χρονοπούλου στην Κάλλια Βαβουλιώτη

Από το polispost  

Tην συνάντησα ένα χειμωνιάτικο απόγευμα . Είχαμε μιλήσει λίγες μέρες πριν και αποφασίσαμε να συναντηθούμε σε ένα ήσυχο μέρος για να συζητήσουμε με άνεση. Γνώριζα ένα τέτοιο "στέκι" ήσυχο και με χαλαρή ροκ μουσική  μεταξύ Κολωνακίου και Εξαρχείων .  Το ραντεβού μας είχε κανονιστεί για ένα μεσημεράκι. Σκεφτόμουν να πάρω ταξί για να φτάσω εκεί , αλλά αποφάσισα να πάω με τα πόδια. Επιθυμούσα να εισπνεύσω την μαγεία της πόλης. Μια μαγεία τόσο παράξενη στην οποία βλέπεις την αλήθεια όπως είναι στους δρόμους. Έφτασα εκεί ,όντας αγχωμένη δέκα λεπτά πριν το ραντεβού μας.  Σε λίγο ήρθε και εκείνη , καθίσαμε και παραγγείλαμε τον καφέ μας. Συγκινήθηκε μάλιστα, διότι ο χώρος της έφερνε μια γλυκιά νοσταλγία στο νου.  Ήταν ακριβώς ίδιο από τότε που πήγαινε εκεί όταν ήταν έφηβη. Η συζήτηση μας κύλησε κάπως έτσι...

Πώς ξεκινήσατε να γράφετε; Θέλατε ανέκαθεν να γίνετε συγγραφέας; Πότε νιώσατε για πρώτη φορά την ανάγκη να δείτε τη σκέψη σας αποτυπωμένη στο χαρτί;

Δεν ξέρω μου φαίνεται πως πάντα έγραφα. Και με τις δύο έννοιες. Με μολύβι και χαρτί αλλά και νοερά επινοώντας ιστορίες. Όλοι έγραφαν εκεί που μεγάλωσα, ήταν φυσικό όπως σε άλλο περιβάλλον είναι το μαγείρεμα ή κάποια σπορ.

Πέρσι που κυκλοφόρησαν τα διηγήματα της αδελφής μου υπολόγισα ότι από όλη μου την οικογένεια μόνο δύο πρόσωπα (ο πατερας και μια αδελφή μου) δεν έχουν βγάλει βιβλίο. Ακόμα.

Μεγαλώσατε στην Αθήνα. Πώς σας φαίνεται η Αθήνα του τότε; Συγκρίνετε μου το παρελθόν και το παρόν της πόλης. Τι σας αρέσει και τι όχι ;

Σήμερα με συγκινεί μα τότε ήταν βασανιστική πόλη. Μεγάλωσα στο κέντρο, στη Νεάπολη και στους πρόποδες του Λυκαβηττού. Κάθε φορά που με έβγαζαν από το σπίτι βρισκόμουν μπροστά σε νέα χαλάσματα, γκρέμιζαν τα παλιά σπίτια που ως τότε ήταν σημεία αναφοράς της παιδικής μου βόλτας. Ξεριζώνονταν τα γιασεμιά και τα νυχτολούλουδα, ξεχύνονταν στο δρόμο κατσαρίδες, ποντίκια και οι γάτες που είχα συνηθίσει να τις κοιτάζω από ψηλά να λιάζονται στα κεραμίδια, κρέμονταν στο κενό οι σφυρήλατες γυριστές σκάλες οι τόσο χαρακτηριστικές.. Οι σόλες των παπουτσιών μας ήταν πάντα λευκές, από τον ασβέστη των οικοδομών και το καλοκαίρι τα κομπρεσέρ έκαναν αδύνατη την παραμονή στο σπίτι.

Αυτές τις μέρες επισκευάζουν μια πολυκατοικία δίπλα στο σπίτι μου κι ακούω το μηχάνημα με το οποίο τρίβουν και θυμάμαι εκείνο το πνίξιμο, το μόνιμο εκνευρισμό του συνεχούς θορύβου. Δεν ξέρω αν υπάρχουν σιγαστήρες γι αυτά τα εργαλεία αλλά θα έπρεπε να εφευρεθούν ή έστω κάποιο υποχρεωτικό ασφαλιστικό προϊόν που να εξασφάλιζε αποζημίωση από τους εργολάβους, παραμονή σε κάποιο άλλο χώρο για όσο κρατά το μαρτύριο. 

Το ν’αφήσει κανείς τη ζωή του στην πόλη και να πάει να ζήσει στην Εξοχή - στη Μύκονο εν προκειμένω-είναι τεράστια και δύσκολη απόφαση. Εσάς τι σας ώθησε σ’αυτή την απόφαση ζωής;

Η ησυχία, η γαλήνη, ο κύκλος των εποχών, το ότι (όπως έλεγε η Κάρεν Μπλίξεν) εμείς ξέρουμε ότι η Πρωινή Σελήνη δεν είναι Νέα Σελήνη. 

Κι ίσως να με έδιωξε και η Αθήνα. Δεν τη βρίσκω άσχημη όπως άλλοι αλλά με ενοχλεί που δεν την αγαπούν, μοιάζει με γυναίκα που την κακομεταχειρίζονται. Είναι Αθηνοκεντρικός ο τρόπος διακυβέρνησης κι οι κάτοικοι ξέρουν πως για να προχωρήσουν πρέπει να είναι εδώ αλλά μόλις βρεθεί κενό 'δραπετεύουν'. Σα να μην είναι εδώ τα σπίτια τους, σα να είναι δέσμιοι σε κάτεργο. Οι λέξεις λένε πολλά, το δραπετεύουν/εγκαταλείπουν που ακούμε σε κάθε τριήμερο είναι πρωτοφανές, δε θα το πει ο Παριζιάνος ή ο Νεοϋορκέζος κι ας φεύγουν κι εκείνοι τα σαββατοκύριακα.

 Ο Σιδηρόπουλος -  τον οποίο γνωρίζατε προσωπικά-τραγούδαγε « Η φαντασία στην εξουσία». Αν μπορούσατε να διαλέξετε εσείς έναν άνθρωπο του πνεύματος ή της Τέχνης που θα κατείχε τα ηνία της εξουσίας στην Ελλάδα ποιος θα ήταν αυτός και γιατί;

 Επιτρέψτε μου να σας διορθώσω: Δεν είναι οι άνθρωποι του πνεύματος, το πνεύμα είναι των ανθρώπων. 

Το 'Η Φαντασία στην Εξουσία' ήταν σύνθημα του Μάη του '68. Αίτημα μιας εκρηκτικής στιγμής, με όλη τη φρεσκάδα των νεανικών εξεγέρσεων. Και αν θυμάμαι καλά το τραγούδι κάτι τέτοιο λέει. '..Βάλε ταχύτητα με την καρδιά/η φαντασία στην εξουσία /δώσε τα ρέστα σου για μια βραδιά'. Πάτα το γκάζι,.. για μια βραδιά.. Μιλά για μια μικρή επανάσταση. 

Τα νιώθουμε αυτά, έτσι είναι το πάθος. Όμως αλίμονό μας αν κυβερνούσαν οι καλλιτέχνες, θα τους χάναμε κι αυτούς και χώρα χωρίς Τέχνη χάνει την επαφή με το παρελθόν της, δεν έχει μέλλον. Είναι σπουδαίο πράγμα η πολιτική, θέλει κι αυτή τη «τέχνη» της• καλούς τεχνίτες όπως η Κηπουρική, η Ιατρική. Ωστόσο αλίμονό μας … διότι ο Καλλιτέχνης είναι η γέφυρα, το διάμεσο ανάμεσα στο εφικτό και το ανέφικτο. Ο Στοχαστής φέρνει το όραμα, ο Καλλιτέχνης οφείλει να είναι κριτής, η λυδία λίθος στη οποία δοκιμάζονται οι αξίες. 

Πώς βλέπετε την πολιτική που ασκείται σήμερα; Ο κόσμος περνάει δύσκολα, υπάρχει μια μέση λύση; Πρέπει να βλέπουμε τα πράγματα αισιόδοξα επίσης πώς οδηγηθήκαμε σ’αυτό το οικονομικό τέλμα κατά την άποψη σας;

Είμαι έντρομη όπως κάθε λογικός άνθρωπος. 

Δεν είμαι πολιτικός για να ξέρω τι θα μπορούσε να γίνει, δεν έχω τις πληροφορίες ούτε τη γνώση για να επεξεργαστώ όσες έχω.

Δεν πιστεύω στους ηγέτες ή στα ηνία και σε όλα αυτά αλλά κοιτάζοντας προς τα πίσω νομίζω ότι είναι χαρακτηριστικό που για πάνω από μισό αιώνα κυβερνούν οικονομολόγοι και επικοινωνιολόγοι, άνθρωποι επιτυχημένοι στον κόσμο του εφήμερου, τα media. Ατομικά ίσως υπάρχουν και εξαιρέσεις αλλά και οι δυό αυτοί κλάδοι πάσχουν σε γνώση και αίσθηση της Ιστορίας, δε θέτουν ανθρωπιστικές προτεραιότητες και, κυρίως, δε στοχάζονται μακροπρόθεσμα. Έτσι δεν είναι προτεραιότητά τους ο στοχασμός για το τι κοινωνία ονειρευόμαστε, πώς θα θέλαμε να ζήσουμε, τι θέλουμε να διασώσουμε και τι μας λείπει. Κι όταν χρειάζεται να επικαλεστούν ιδανικά (συνήθως σε προεκλογικές εκστρατείες ή όταν προσπαθούν να επιβάλλουν δυσάρεστα μέτρα) καταφεύγουν σε κούφιες ξεπερασμένες έννοιες κι επικαλούνται πατρίδες, σύνορα και άλλα πεπερασμένα.

Αισιόδοξοι είμαστε όμως, δυστυχώς πάντα είναι οι άνθρωποι, νομίζουν ότι αν τη γλιτώσουν σήμερα, αύριο μπορεί να φτιάξουν τα πράγματα. Κι έτσι πορευόμαστε. 

Τι σας απογοητεύει και τι σας ενθουσιάζει περισσότερο στους ανθρώπους;

Τα ίδια ίσως; Αυτό που μας ενθουσιάζει συνήθως δεν είναι αυτό που μας κουράζει όταν βαρεθούμε;

Στο ποίημα σας «Επικούρειο» αναφέρετε 

«Όταν θα έρθει ο θάνατος

εδώ δε θα με βρει.

Oταν θα έρθει ο θάνατος

πείτε του ότι λείπω.»

Φοβάστε τον θάνατο; Έχετε πλάσει κάποια ιδέα για το τι συμβαίνει αφού φύγουμε;

Ποιος δε φοβάται το άγνωστο; Κι είναι και το σώμα, η λατρεία του σώματος που το φροντίζουμε, το γυμνάζουμε, το αλείφουμε με κρέμες, προβληματιζόμαστε τι να φάμε, τι να πιούμε προκειμένου να συντηρηθεί σε καλή κατάσταση δίχως να αντέχουμε να παραδεχθούμε πως δεν διαφέρουμε από σαβανωτές και ταριχευτές αφού όλη μας η ζωή αφιερώνεται στη φροντίδα να είναι ωραία η σωρός που θα παραδώσουμε στην κηδεία.

Με το Θάνατο έχω ένα έντονο φλερτ πια. Παίζω μαζί του όπως όταν χρησιμοποιώ τα λόγια του Επίκουρου. 

Πριν κάποια χρόνια έπαθα μια σοβαρή αρρώστια που με άλλαξε, συνειδητοποίησα ότι αν σου δοθούν τρία χρόνια ζωής μπορείς να τα ζήσεις σα δέκα ή μπορείς να πέσεις σε άρνηση, να κλαις, να τρέχεις από γιατρό σε γιατρό σπαταλώντας κι αυτό το λίγο που σου μένει. Εγώ τότε (είχα την τύχη να το καταλάβω νωρίς, ήμουν καλά, δεν υπέφερα) επέλεξα να κάνω τα τρία χρόνια δέκα, να κάνω μόνο ό,τι αγαπώ κι αυτό που αγαπώ να το εξαντλήσω. Έπινα, χόρευα, έγραφα. Τίποτε άλλο. Με το μετεγχειρητικό τσιρότο στο λαιμό έκανα παρουσίαση του βιβλίου μου (την Πόρτα της Ληνώς της οποίας τελευταία σελίδα είναι το Επικούρειο σα προφητεία που βρέθηκε εκεί εντελώς μεταφυσικά για να ανοίξει το επόμενο κεφάλαιο της ζωής μου). Από τότε ο Θάνατος είναι πάντα δίπλα μου και με βοηθά να ζω καλύτερα, συνειδητά.

Δεν συνηθίζετε να μιλάτε συχνά δημόσια. Για ποιο λόγο αυτό;

 Μιλάω μόνο γι αυτά που ξέρω. Ο πιο πολύς κόσμος θα βαριόταν.

Απαντώντας το ερωτηματολόγιο του Προύστ έχετε απαντήσει στην ερώτηση «Αν συναντούσατε το Θεό τι θα θέλατε να σας πεί;» , «Κουβέντα, του έχω θυμώσει.»Γιατί αυτός ο θυμός; Ποια η σχέση σας με τον Θεό; Πιστεύετε σ’ εκείνον ως μία ανώτερη δύναμη ή στον μικρό θεό που λέγεται ότι κρύβεται μέσα σε κάθε άνθρωπο;

 Είμαι άθεη. Και αγνωστικίστρια προσθέτω, πράγμα που εξοργίζει τους άθεους γιατί είναι, μου λένε, σα να αφήνω ένα πορτάκι ανοιχτό. Μα δεν αφήνω. Ο άνθρωπος φτιάχνει θεούς καθ' ομοίωσιν του κι αυτό είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον, σαν τους Αγίους που ήρθαν να πάρουν τα υπουργεία από τους αρχαίους θεούς. Είναι ενδιαφέροντα όλα αυτά, γοητευτικά και πολύ δυνατά. Αγαπώ τα σύμβολα, τα σέβομαι.

Aν πηγαίνατε κάπου που δεν θα είχατε την δυνατότητα να αγοράσετε βιβλία και έπρεπε να πάρετε ένα μόνο δικό σας βιβλίο μαζί για να το διαβάζετε συνεχώς. Ποιό θα ήταν αυτό και γιατί;

 Δικό μου.. εννοείτε γραμμένο από εμένα; 

Κανένα εκδοθέν, δε είμαι από αυτούς που ξαναδιαβάζουν τα βιβλία τους. Θα έπαιρνα ένα ανέκδοτο, μισοτελειωμένο για να το τελειώσω και να μην τρελαθώ από πλήξη.

Υποφέρω αν δεν έχω βιβλία.

Είσαστε ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη σε κοινωνικά ζητήματα. Ασχολείστε με τον εθελοντισμό; Αυτή την περίοδο συμμετείχατε σε κάποια δράση;

Ναι έχουμε φτιάξει στη Μύκονο που ζω μια μονάδα Ανακύκλωσης, το Μοίκονος. Είναι τεράστιο το ζήτημα των σκουπιδιών στο νησί, έχουν γίνει φοβερές ατασθαλίες με συνέπεια να καίγεται το σκουπίδι σε μια φωτιά που καίει αδιάκοπα με ολέθριες συνέπειες για την υγεία μας. Είμαστε πολύ περήφανοι που φτιάξαμε το Μοίκονος εμείς οι κάτοικοι, επενδύοντας μια μετοχή των €100 ο καθένας και με τα έσοδα από την πώληση ανακυκλώσιμων πληρώνουμε το νοίκι και τους εργάτες μας, και επανεπενδύουμε. 

Στη Μύκονο κάνουμε και εθελοντικά μαθήματα. Έχει πολύ ενδιαφέροντες ανθρώπους το νησί, καλλιτέχνες, επιστήμονες.. Σκεφτήκαμε λοιπόν να μοιραστούμε τις γνώσεις μας. Εγώ έκανα ένα δίωρο την εβδομάδα Ποίηση-Στιχουργική. Στην ουσία μου δώθηκε ευκαιρία να κουβεντιάσω αυτά που αγαπώ, έφερνα τραγούδια, να ακούσουμε, ποιήματα να διαβάσουμε. Νόμιζα ότι δε θα είχα ανταπόκριση, ποιος νοιάζεται έλεγα. Να σκεφτείτε δεν έκανα εγγραφές, νόμιζα ότι κι αν γραφτούν μετά που θα βαριούνται να έρθουν θα ντρέπονται να με συναντήσουν. Είπα λοιπόν ότι θα έχω ανοιχτές τις πόρτες κι όποιος θέλει ας μπαίνει έστω και για λίγο, να ακούσει ένα ποίημα ανάμεσα στις δουλειές του- κακό δεν κάνει. Και τελικά είχα μεγάλη ανταπόκριση, κανείς δεν εγκατέλειψε, ίσα- ίσα έφερναν και φίλους. Και πεσκέσια, μια κοπέλα μας αγόρασε για όλους από ένα τεύχος ενός μικρού περιοδικού Ποίησης που ανακάλυψε (Αστυδρόμος λέγεται), ένας κύριος της Γαστρονομικής Λέσχης του νησιού μας έφερνε σπιτική λεμονάδα ή Gin Fizz, ο αμπελουργός μας έφερνε κρασί, άλλοι μεζεδάκια.. 

Σας τα λέω αναλυτικά διότι για μένα ήταν αποκάλυψη. Με τον εθελοντισμό ξεδιπλώνεται η γενναιοδωρία των ανθρώπων. Ξεκινώντας με προσφορά και αποδεσμευμένος από τα δεσμά της τάχα εμπορικότητας, ανακαλύπτεις πως δεν είναι μόνο το εύκολο και το πεπατημένο δημοφιλή. Μπορεί ο επενδυτής να φοβάται να ρισκάρει και να αναπαράγονται ξανά και ξανά οι ίδιες ιστορίες στα σίριαλ και τις επιθεωρήσεις αλλά το κοινό διψά για το αλλιώτικο.

Διψάμε για γνώση. Παρακολούθησα τα μαθήματα Μυκονιάτισας Καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Αιγαίου με θέμα την Ανθρωπολογία του Τουρισμού κι ήταν γεμάτη η αίθουσα, δεν τα χορταίναμε. Τόσο διαφορετικοί άνθρωποι μεταξύ μας (από συνταξιούχο οικοδόμο απόφοιτο Δημοτικού ως επιχειρηματία απόφοιτο Νομικής) κρεμόμασταν από τα χείλη της. 

Και το άλλο που ασχολούμαι και με καίει είναι ο Σύλλογος Θεραπευομένων ΟΚΑΝΑ που φτιάξαμε για να προστατευθούν οι θεραπευόμενοι από αυθαιρεσίες και καταστρατηγήσεις αλλά και για να διεκδικήσουμε καλύτερη θεραπεία, ενημέρωση, δικαιοσύνη. Για μένα φλέγον είναι να χτυπηθεί και το στερεότυπο, η εικόνα του χρήστη που αναπαράγεται κατά κόρον και που δεν αντιπροσωπεύει το σύνολο αλλά μια μικρή ομάδα που χρήζει βοηθείας. Έχουμε ένα blog στο οποίο εκθέτουμε τις απόψεις μας για τη θεραπεία, τις ουσίες αλλά και ευρύτερα τη θέση μας για την Αποποινικοποίηση. Βρέθηκα στην Αθήνα διότι συμμετείχαμε στις εκδηλώσεις στην Τεχνόπολη στο Γκάζι. Μας προσκάλεσε η 'Θετική Φωνή' επ' ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας HIV/AIDS. 

Ανήκουμε κι εμείς στις ευπαθείς ομάδες όπως καταλαβαίνετε. Το ίδιο σημαντική είναι για μας η ενημέρωση για τον HCV (τον ιό της Ηπατίτιδας C). Έχουμε χάσει πολλούς ανθρώπους, ούτε δυό μήνες δεν είναι που πέθανε από κίρρωση ο πολύ καλός μου φίλος Nicholas Liber• εσείς θα τον ξέρετε από το 'εν λευκώ', το θρυλικό εξώφυλλο του Σιδηρόπουλου. Τα τελευταία χρόνια έφτιαχνε χάρτες. Μεγάλα, λάδια. Χάρτες τόπων φανταστικών. Σχεδιάζαμε μια έκθεση στη Μύκονο, του έγραψα ένα μεγάλο ποίημα για να συνοδεύει τα έργα κι ένα κείμενο για τον κατάλογο. Δεν προλάβαμε. 

Τέλος μια προτροπή και μια συμβουλή για τους νέους .

 'Η νιότη πάει χαμένη στους νέους', είπε ο Bernard Shaw, να το θυμούνται. Διότι στη ζωή μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις αν πληρώνεις το λογαριασμό. Η δυστυχία μας είναι μεγαλώνοντας να μας έρχεται ένας λογαριασμός για πράγματα που δε θέλουμε πια.

*Την πρώτη φωτογραφία του άρθρου την τραβηξε ο Nicholas Liber underground ζωγράφος  και καλός φίλος της Δάφνης Χρονοπούλου.

Πριν Το Τέλος του Κρίστοφερ Χίτσενς

Πριν το τέλος

Κρίστοφερ Χίτσενς

(μετάφραση: Κατερίνα Σχινά)

Μεταίχμιο, σελ.:138

Μετά την αυτοβιογραφία (το Hitch 22) συγκεντρώνονται σε βιβλίο τα άρθρα του τελευταίου ενδεκάμηνου όταν, δίχως ίχνος μεμψιμοιρίας, έδινε μαθήματα ήθους και ορθολογισμού προς τους αναγνώστες δηλώνοντας «δεν πολεμάω τον καρκίνο, εκείνος με πολεμάει». Ανταποκρίσεις από την «Ογκούπολη» του εξαιρετικού αρθρογράφου και φανατικού άθεου που μας ξεναγεί στην τελευταία του περιπέτεια με το καυστικό χιούμορ και τη σπάνια ευφυΐα που ήδη νοσταλγούμε εμείς που τον διαβάζαμε.

____________________________

Για τη Σελίδα του Βιβλίου του εντύπου Info Free Press (Ιούνιος '13)

'Τα 40 Του Θανάτου' μου― Παρουσίαση, Μύκονος (video)

Απόσπασμα από την Παρουσίαση του νέου μου βιβλίου

'Τα 40 Του Θανάτου' (εκδόσεις Γαβριηλίδη)

στο Notorious, στη Μύκονο,

5 Ιουνίου '15.


Ήταν μια πολύ ωραία ζεστή βραδιά με φίλους, με την οποία ξεκίνησε το ταξίδι των Παρουσιάσεων, τώρα που το βιβλίο φεύγει από τα δικά μου χέρια και βγαίνει στον κόσμο.

Η καλή φίλη (ηθοποιός και καθηγήτρια) Αγγελική Καλαφάτη που συντόνισε και παρουσίασε επέλεξε να μιλήσει και να διαβάσουμε κι από άλλα μου βιβλία ενώ κουβεντιάζαμε για 'Τα 40 Του Θανάτου', το γράψιμο, το Θάνατο, την Ποίηση και χίλια δυό.

Εδώ ένα μικρό video αναρτημένο στο youtube― και θα ακολουθήσουν κι άλλα.

Επί τη ευκαιρία: 

Αν είστε στην Αθήνα

θα χαρώ να σας δω στην πρώτη αθηναϊκή μου παρουσίαση στην οποία θα μιλήσει ο κριτικός Κώστας Καλημέρης και θα διαβάσουν (εκτός εμού) η Θέκλα Τσελεπή και ο Γιάννης Κοκιασμένος.

Πού: 

Poems 'n Crimes, Αγίας Ειρήνης 17, Μοναστηράκι

Πότε: 

Τρίτη 16 Ιουνίου '15 στις 8:30μμ.

Εκδήλωση Facebook: https://www.facebook.com/events/664497050350989/

Το βιβλίο διαδικτυακά από τον εκδότη μου Εκδόσεις Γαβριηλίδη: http://www.gavrielidesbooks.gr/showtitle.aspx?vid=1979

_______________________________________________________