Ο ΤΡΕΛΟΣ ΤΟΥ ΤΑΡΩ

Tο Ταρώ, κατά τους μυστικιστές είναι το κλειδί της ερμητικής σοφίας. Ερμητική Βίβλο το ονομάζουν κι αποτελεί θησαυροφυλάκιο, κρυψώνα και εξίσωση που διαφυλάττει διασώζει και εξηγεί όλη την ανθρώπινη Γνώση.

Αν και το παλαιότερο που έχουμε είναι ένα μεσαιωνικό που βρέθηκε στη Μασσαλία, ο Παράκελσος, ο Παπύς κι ο Ελιφάς Λεβί συμφωνούν ότι προέρχεται από την αρχαία Αίγυπτο όπου στα 78 του χαρτιά οι μύστες αποτύπωσαν όλη τη Γνώση έτσι ώστε ένας μυημένος ακόμα κι αν βρεθεί αποκλεισμένος σε μια φυλακή να μπορεί να μελετά τον κόσμο μας κι όσα συμβαίνουν σ΄ αυτόν σε παρελθόν παρόν και μέλλον.

Ο μύθος λέει ότι οι Αιγύπτιοι ιερείς λίγο πριν κατακτηθεί η χώρα τους από τους Πέρσες, συγκέντρωσαν τη Γνώση σε τραπουλόχαρτα διότι ήξεραν ότι κι αν καούν οι βιβλιοθήκες και συληθούν οι τάφοι, σε ειρήνη ή πόλεμο μόνο τα τυχερά παιχνίδια θα διασωθούν γιατί η αγάπη για το κέρδος και τη διασκέδαση παραμένει αναλλοίωτη σε όλους τους λαούς κι όλες τις εποχές.

Τα μυθικά εκείνα χαρτιά όμως, τα φτιαγμένα από δέρμα ή μεταλλικά φύλλα, δε διασώθηκαν και η θεωρία της Αιγυπτιακής καταγωγής, όσο γοητευτική κι αν είναι, στηρίζεται μονάχα στα ιερογλυφικά και εβραϊκά γράμματα πάνω στα Χαρτιά της Μεγάλης Αρκάνα η οποία αποτελείται από εικοσιδύο Θριάμβους που καθένας τους μπορεί να ερμηνευθεί καβαλιστικά, αριθμολογικά, αστρολογικά και συμβολικά.

Κάθε Χαρτί από τα 22 είναι ένα αρχέτυπο, αναγνωρίσιμο άλλο εύκολα (σαν τον Ερημίτη ή τον Αυτοκράτορα) άλλο μόνο από τους γνώστες (όπως το Άρμα, η Κρίση, η Δύναμη), και καθένα έχει ένα αριθμό και μια συγκεκριμένη θέση που συμβολίζει μια φάση της εξέλιξης του ανθρώπου στην πορεία μιας ζωής ή στον κύκλο των μετενσαρκώσεων. Ξεκινάμε από το Ι το Μάγο, τη συνειδητοποίηση του Εγώ, και περνώντας από 21 στάδια φτάνουμε στο ΧΧΙ τον Κόσμο, μια μαντάλα που έχει το Κοσμικό Αυγό στο κέντρο της και σε κάθε μια από τις τέσσερις γωνίες ένα από τα τέσσερα αρχαία σύμβολα, τον άνθρωπο, το λέοντα, το βόδι και το περιστέρι.

Τα χαρτιά όμως είναι εικοσιδύο. Μέρος του αριθμημένου τακτικού μας κόσμου είναι κι ο Τρελός, το 'Χαρτί Δίχως Αριθμό΄ όπως το λένε οι μυστικιστές, που έχει (ή δεν έχει) αριθμό Μηδέν και παραδοσιακά (διότι κάποιοι διαφωνούν) τοποθετείται μεταξύ τελευταίου και πρώτου σαν την εκτός χρόνου σφήνα ανυπαρξίας μεταξύ δύο ενσαρκώσεων που, στα κοινά χαρτιά, έγινε ο μπαλαντέρ.

Η εικόνα δείχνει ένα φαινομενικά νέο άνδρα, τον αρχετυπικό αλήτη και διαβάτη, ή ένα κοσμοκαλόγερο με λευκό τρύπιο ράσο, που περπατά στην όψη ενός γκρεμού με ένα παλαβό χαμόγελο και άγνοια του κινδύνου.

Τα ρούχα του είναι παράταιρα και παλιωμένα, ο σκούφος του συχνά δίχρωμος θυμίζει του Αρλεκίνου μα έχει δυό μύτες (κέρατα διονυσιακά) και στις άκρες κουδουνάκια που, παραπέμποντας είτε στο κουδουνάκι του λεπρού που ειδοποιούσε πριν πλησιάσει είτε του τζουτζέ του βασιλιά, του χαρίζουν την ασυλία, την ελευθερία λόγου του παρία, που είχαν μόνο οι γελωτοποιοί κι οι σαλτιμπάγκοι.

Στο δεξιό ώμο του κρατά ένα δισάκι, μικρούλη μπόγο δεμένο σε μακρύ μπαστούνι, μα το κρατά λοξά και άβολα με το αριστερό χέρι διαγώνια περασμένο μπροστά στο στήθος του. Κάποιοι αντί για δισάκι βάζουν δίχτυ για πεταλούδες ή ένα μπαλόνι, μεσαιωνικό συμβολισμό παροιμιώδη του μάταιου της ζωής. Στο άλλο χέρι του κρατά άλλο ένα ραβδί σα σκήπτρο ή ένα λευκό ρόδο. Συχνά είναι μονοσάνδαλος και κουρελής. Ένα σκυλί τον ακολουθεί και του τραβά το παντελόνι και στάζει σα δάκρυ το αίμα από από τα δαγκώματα ενώ στο γκρεμό καραδοκεί κροκόδειλος με ανοιχτά σαγώνια (ιερό σύμβολο αιγυπτιακό του παντεπόπτη). Όμως ό,τι κι αν τον τραβά ή τον απειλεί εκείνος δεν αισθάνεται πόνο ή φόβο μα προχωρά απερίσπαστος με το πρόσωπο στραμένο προς τον ουρανό κυνηγώντας πετελούδες δίχως να βλέπει το γκρεμό που ανοίγεται μπροστά του.

Και δεν πέφτει όπως δεν πονά γιατί ο γκρεμός κι ο πόνος είναι οι δικοί μας φόβοι, είναι οι κίνδυνοι που βλέπουμε εμείς οι ενταγμένοι μέσα από τη σιγουριά της σταθερής μας θέσης μα ο Τρελός, ο έξω απ' τις αξίες μας, δεν κινδυνεύει από αυτά που μας τρομάζουν.

Σχηματίζοντας την αιώνια εικόνα του δεσμού του άστεγου με το αδέσποτο σκυλί δεν αντιδρά στο δάγκωμα, δεν το χτυπά με το ραβδί για να αμυνθεί γι αυτό και το ραβδί του δεξιού χεριού σε κάποια Ταρώ έχει αντικατασταθεί από το λευκό Ρόδο της Σοφίας που πρώτα θα τρυπήσει με τα αγκάθια του όποιον μετά θα απολαύσει την ευωδιά του.

Στην παραδοσιακή Μαντική ο Τρελός είναι άτυχο χαρτί. Αλήτης, ξένος, αταίριαστος κι απροσάρμοστος χαρακτηρίζεται από πλήρη άγνοια της κατά κόσμον σοφίας και των κινδύνων της ζωής. Είναι ο Δον Κιχώτης που η κοινωνία περιγελά ή ο Φάουστ που για μάταια κι αμφίβολα οφέλη συμμάχησε με αυτό που οι μυστικιστές ονομάζουν «οντότητες του κατώτατου αστρικού πεδίου». Στα μέσα του περασμένου αιώνα διατυπώθηκε η θεωρία ότι το χαρτί αυτό προφήτευσε τον άνθρωπο του 20ου αιώνα, την αναζήτηση των επιπόλαιων απολαύσεων συνδυασμένη με την αδιαφορία για τη ραγδαία καταστροφή των φυσικών πόρων του περιβάλλοντος και μια ατομική βόμβα στο δισάκι.

Διότι ο Τρελός δε νοιάζεται για το αύριο, ζει το παρόν δίχως τύψη ή έγνοια για εγκλήματα ή κληρονομιές. Δεν προνοεί, δε φροντίζει, δεν εξημερώνει, μόνο πορεύεται σ΄ ένα μοναχικό ταξίδι δίχως πυξίδα και σκοπό. Κι αυτά ακριβώς είναι που φιλοσοφικά δίνουν στο αρχέτυπο τη δύναμή του διότι μήπως δεν είμαστε όλοι ο νεκρός και το έμβρυο, ξένοι και ευάλωτοι κι εφήμεροι σε ένα κόσμο που δεν κατανοούμε καθώς κανείς μας δε θυμάται από πού έρχεται και δε γνωρίζει πότε και πώς θα φύγει ή για πού;

Περιπλανιόμαστε δίχως εξοπλισμό ή εφόδια, σέρνοντας μαζί μας αγαθά που νομίζουμε ότι μας χρησιμεύουν ενώ μας βαραίνουν και προχωρούμε αναζητώντας τη χαρά δίχως να ξέρουμε ούτε από πού ήρθαμε ούτε πού πηγαίνουμε. Ανίκανοι να δούμε τους γκρεμούς που ανοίγονται μπροστά μας, ανίκανοι να αμυνθούμε ή να ξεχωρίσουμε εχθρούς από φίλους, ανίδεοι κι αμέτοχοι στα μεγάλα, όλοι είμαστε ο Αλήτης ο Τρελός, κι όλοι σ' αυτόν αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας.

____________________________________________

Για το περιοδικό Ο ΦΑΡΦΟΥΛΑΣ, τεύχος 17 με θέμα την Αλητεία.