WHRIN dialogue on women and non-binary people, drugs and aging, 29/9/2022 (video)




 Very proud to be one of the speakers.

Joelle Puccio, Academy of Perinatal Harm Reduction, WHRIN SAB

Louise Vincent Urban Survivors Union

Daphne Chronopoulou EuroNPUD

Nancy Poole Centre of Excellence for Women’s Health

Patricia Zuniga Wound Clinic, casa den Centro, UCSD Owen Clinic, WHRIN  SAB


Eίμαι πολύ υπερήφανη που προσκλήθηκα να συμμετέχω στον ηλεκτρονικό Διάλογο με θέμα τις Γυναίκες, τη χρήση και την ηλικία.

Μαζί μου πολύ αξιόλογες φεμινίστριες με πείρα στο χώρο μας αλλά εγώ, πάντα, εκτός της φεμινιστικής κι ακτιβιστικής μου ιδιότητας μιλάω και από την πλευρά της γυναίκας με εμπειρία χρήσης.

Εμάς, το στίγμα κι η ηλικία μάς χτυπούν διπλά κι αλύπητα γι αυτό και χαίρομαι που η οργάνωση WHRIN με προσκάλεσε.

Όπως θα χαρώ πολύ αν παρακολουθήσετε (δυστυχώς το γεγονός έχει παγκόσμιας εμβέλειας και είναι στα αγγλικά με ζωντανή διερμηνεία μόνο στα ισπανικά).


___________________________________________

Eίναι χαρά μου που, μαζί με σημαντικές φεμινίστριες,  με κάλεσαν να δώσω ομιλία με θέμα τη ντρόγκα και την ηλικία- θέμα σημαντικότατο που άπτεται του στίγματος και των προκαταλήψεων που θέλουν τη γυναίκα μόνο ως θύμα- αγνή παιδούλα που ο κακός ο λύκος παρασύρει- μα σε καμιά περίπτωση δεν τη δέχονται όταν, μεγαλύτερη, υπονοείται ότι απολαμβάνει τις ουσίες που παίρνει.

Η Ναρκοαπαγόρευση έχει στηθεί πάνω στην καλλιέργεια φόβου του φιλήσυχου πολίτη για «τον Άλλο»- ήδη από την αρχήμε εικόνες Μαύρου σκλάβου που έπαιρνε κόκα για να βγάλει νηστικός σκληρή δουλειά μα, αφού η κοκαΐνη ερεθίζει σεξουαλικά, εύκολα έγινε  επικίνδυνος, ο Άλλος που θα σου βιάσει την αγνή λευκή σου μάνα ή κόρη. Ύστερα, όταν προστέθηκε η Κάνναβη στα απαγορευμένα, ο Άλλος έγινε τεμπέλης Μεξικάνος, λιώμα χασικλωμένος κάτω απ’ το σομπρέρο του, που ξαπλάρει στα πεζοδρόμιά μας και υποβαθμίζεται η γειτονιά. Κι έτσι προχώρησε το αφήγημα ως σήμερα που ο ‘Χρήστης ναρκωτικών’ παραμένει «Ο Άλλος» κι επικίνδυνος: πάντα άνδρας, νέος κι άνεργος. 

Και δυστυχώς δεν είναι μόνο οι εφημερίδες αλλά κι οι νόμοι κι η περίθαλψη που χτίζονται πάνω σ’ αυτό το άκυρο στερεότυπο. Γυναίκες; Σπάνιες και, κατά την εικονογράφηση εφημερίδων, πάντα ημίγυμνες κι ασπρόμαυρες  σε πάτωμα ή βρώμικο κρεβάτι- και νέες βέβαια, θύματα.

Οι μεγάλες γυναίκες είναι αόρατες.. Είμαστε αόρατες. Διότι η ηλικία είναι ασυγχώρητη αμαρτία. Οι ηρωίδες μας, από την Ιουλιέττα ως τη Μήδεια είναι όλες κάτω των 50.

Μετά… μετά η κοινωνία δε μας έχει ανάγκη. 

Μάνες, σύζυγοι, κόρες- προσδιοριζόμαστε δια των ανδρών και «καλή γυναίκα»- «καλή» μάνα, σύζυγος ή κόρη είναι εκείνη που είναι πρόθυμη να θυσιαστεί, εκείνη δηλαδή που δεν υπολογίζει την απόλαυσή της. Η γυναίκα που κάνει χρήση, αυτόματα κι ε ορισμού λοιπόν είναι κακή» γυναίκα. Γι’ αυτό κι η κοινωνία μας που, θεωρώντας τη μητρότητα ιερή, επιτρέπει σε φόνισσες, κλέφτρες και απατεώνισσες να έχουν μαζί τους το παιδί τους στη φυλακή αλλά από τη γυναίκα που δε βλάπτει παρά μόνο το δικό της σώμα αρπάζουν τα παιδιά― κι όχι απ’ τη φυλακή μονάχα αλλά κι απ’ έω, από την κοινωνία, ακόμα κι αν η γυναίκα δεν έχει εγκληματήσει. Παράδοξο; Ναι, απ’ τα πολλά. 

Γι’ αυτά και άλλα μιλάω στο video, το στερεότυπο που κλείνει κάθε πόρτα θεραπείας κι επιβίωσης στις μεγαλύτερες γυναίκες. 

_____________________

_____________________________________________________

Έκθεση: Μυκονιάτες εικονογράφοι και βιβλία της Μυκόνου

 




Έκθεση εικαστικών και βιβλίων Μυκόνου ανοίγει απόψε  7 Οκτωβρίου στη Μύκονο.

Κι εγώ εκεί, με την Πόρτα Της Ληνώς μου, ποίησή μου εμπνευσμένη από τη ζωή μου στο νησί και εικονογραφημένη με μια θαυμάσια φωτογραφία της Πόρτας της Ληνώς, προσφορά του φίλου και σπουδαίου φωτογράφου PierreCouteau.

 

Πολλές και πολλοί οι ντόπιοι καλλιτέχνες

Και θα χαρώ να σας δω

Να τιμήσουμε και να θυμηθούμε των νησί όπως το αγαπάμε,

Νησί της Τέχνης, του σεβασμού του Άλλου και του αλλούτερου και της ελευθερίας.

 

Όσοι πιστοί προσέλθετε!

Από 7 ως 16 Οκτωβρίου

Κι 8:30 μμ απόψε εγκαίνια-  στην Αίθουσα Δημοτικής Πινακοθήκης Μυκόνου στο Ματογιάννι (οδός Καλογερά).

 

Μέρος των εδσόδων από την πώληση των έργων μας διατίθεται για φιλανθρωπικό σκοπό, την ενίσχυση του συλλόγου ‘Ανεμόμυλοι’.


«Η εικονογράφηση ενός συγγραφικού έργου, μιας ποιητικής συλλογής είναι μια πρόκληση. Πολλές φορές, αν όχι πάντα, διαβάζοντας, μου ανοίγονται εικόνες ενός κόσμου άγνωστου μέχρι πρότινος, που αν η συγκυρία το φέρει και συνυπάρξουν αρμονικά, δημιουργεί την αίσθηση του ολόκληρου.» γράφει σαν απολογισμό για την έκθεση 20 δημιουργών όπου το έργο συγγραφέων της Μυκόνου προκαλεί τον χρωστήρα των εικονογράφων συμπατριωτών τους η Τζωρτζίνα Αρμακόλα . Πρόκειται για μια πρωτότυπη έκθεση με έργα των εικονογράφων και βιβλίων, ποίησης, πεζογραφίας, ιστορίας, παράδοσης , θεματικών φωτογραφικών λευκωμάτων και ημερολογίων, ταινίες μικρού μήκους και παιδικά βιβλία από 20 ενεργούς καλλιτέχνες του νησιού που δέχτηκαν να συμμετάσχουν και όσες οι συγγραφείς επέτρεψαν την έκθεση των εικονογραφήσεών τους. Εγκαινιάζεται την Παρασκευή στις 7 Οκτωβρίου 22 στις κεντρικές αίθουσες εκθέσεων των οδών Ματογιάννι και Καλογερά στη Μύκονο – Δημοτικής Πινακοθήκης Μυκόνου ώρα 8.30 το απόγευμα. Η έκθεση διαρκεί από 7 μέχρι 16 Οκτωβρίου με ωράριο, από 11.00 μέχρι 14.00 και από 20.30 μέχρι και 23.00 καθημερινά. Με την οργάνωση της Μαρίνας Πετρή και αιγίδα του φορέα «Οι Ανεμόμυλοι- Πολιτιστικός Παραδοσιακός Χορευτικός Σύλλογος Μυκόνου», με χορηγούς τον ομώνυμο σύλλογο και τις εκδόσεις Μυκόνιο Φως.
Στην σύγχρονη ποίηση, διαπραγματεύονται θέματα του Έρωτα, του θάνατο, ερωτήματα της προσωπικής μας ύπαρξης και του κόσμου, η Πανωραία Γαλατά, η Πανωραία Ελίζαμπεθ Γαλατά ( Αγγλόγλωσση ), Δάφνη Χρονοπούλου και η Μαρίνα Πετρή. Στο μυθιστόρημα ο Βασίλης Λογοθέτης και η Αριάννα Αραμπατζή φέρνουν την χαμένη μνήμη του Ελληνικού μακρινού ή κοντινού παρελθόντος σκιαγραφώντας τις δράσεις των ηρώων τους, με την γεύση του νόστου των νησιών του Αιγαίου και των χαμένων πατρίδων, σέ ένα πολυχρονικό ιστορικό σκηνικό από την ανατολή στη δύση με το μέσο τους την Ελλάδα σε ανατρεπτικές περιπέτειες και εκβάσεις. Μια σειρά παιδικών παραμυθιών, ιστοριογρφημένων και θρυλοπαρμένων παιδικών βιβλίων, μαρτυρά την προσφορά των συγγραφέων να δώσουν το στίγμα του παρελθόντος και του παρόντος του νησιού στις νέες γενεές. Ιστορίες πειρατών, στοιχειών της παράδοσης του φυτικού, ζωικού Βασίλειου και καιρικών φαινομένων της Μυκόνου, ανθρωποποιούνται, συγκρούονται και συμμαχούν για το καλό του τόπου από την Δήμητρα Νάζου, την Αδριανή Γεροντή, την Μαργαρίτα Ζαχαρία Κιούση και Μαρίνα Πετρή, διασώζουν τις προφορικές παραδώσεις του τόπου. Η ιστορικά αποδεδειγμένη θρησκευόμενη ζωή του νησιού μεταφέρετε από την πένα του πρωτοπρεσβύτερου Πέτρου Μαγαγκού όπως του νεομάρτυρα της Μυκόνου Εμμανουήλ ο Κρις, την καταγραφή των ενοριών και εκκλησιών της Χώρας και άλλα μελετήματα. Η καθημερινότητα ή η σκηνοθετημένο το παρελθόν των αρχαίων θεοτήτων και μυθικών προσώπων αποθανατίζεται με ενδεικτικά κείμενα σε λευκώματα φωτογραφιών των Lianne Vorreas και Πανωραίας Γαλατά. Ο χρόνος σφραγίζεται με συμβολικά ή ιστορικά, θεματικά ημερολόγια του Συλλόγου. Δύο βραβευμένες ταινίες της για τα φόβητρα- ξωτικά της Μυκόνου και αγροτικής ζωής της Αλεξάνδρας Σταυροπούλου πλέκουν την συγγραφή σεναρίου στα κινούμενα έργα . Οι εικονογράφοι Αριάννα Αραμπατζή, Τζωτζίνα Αρμακόλα , Leanne Vorrias, Πανωραία Γαλατά , Πανωραία Ελισάβεθ Γαλατά, Γεροντή Ιωάννα, Εύα Γρυπάρη, Βάνα Λογοθέτη, Κατερίνα Μαντίδου, Μάκης Μοράκης, Μαρίνα Πετρή, Ιωάννα Χειμωνά, δίνουν το εικαστικό στίγμα των εκδόσεων με ανάλογες γραφές ρεαλισμού, μοντερνισμού, από ζωγραφικά και digital έργα κάνουν το γενικό σύνολο της έκθεσης ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Μέρος των εσόδων της έκθεσης βιβλίου θα διατεθεί από τον σύλλογο Ανεμόμυλοι σε φιλανθρωπικό σκοπό για την διάσωση του Μυκονιάτικου πολιτισμού. Περισσότερες πληροφορίες Τηλ. 6978064528.

________________________________________

Οι Ανεμόμυλοι- Πολιτιστικός Παραδοσιακός Χορευτικός Σύλλογος Μυκόνου


Chat about the opium poppy in our Safe Space in Prague

 










     Μια μεταξύ μας  (ανεπίσημη) συζήτηση για το όπιο και παρουσίαση υλικού μείωσης της Βλάβης στο Χώρο Ασφαλούς Χρήσης που οργανώσαμε στην Πράγα ώστε κατά τη διάρκεια του σημαντικού συνεδρίου οι άνθρωποι που κάνουν χρήση ουσιών να μην τρέχουν σε τουαλέτες.
    Τον αναλάβαμε εμείς, οι γυναίκες του ΕuroNPUD SisterWUD χρησιμοποιώντας την μεγάλη πείρα και τεχνογνωσία των 
Metzineres, Καταλανών ναρκοαδελφών μας .
     Στο δεύτερο μέρος παρουσίαση υλικού ασφαλούς χρήσης από τον John Melhus.

Video by Janko Belin

The EuroNPUD SisterWUD Safe Space organized by the Metzineres in Prague where we met for the 5th C-EHRN Conference.

______________________________________________

Δάκρυσα πάλι σήμερα

από ΤΑ 40 ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ
ΕΚΔΌΣΕΙΣ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ
ΔΑΦΝΗ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ





∆άκρυσα πάλι σήμερα για ’κείνον που δεν είσαι πια.

Tον κλάψαμε τον Άδωνι

και τον «Xαμένο Aνθυπολοχαγό της Aλβανίας».

Πενθήσαμε τους ήρωες

τους ονειροπαρμένους, τους τρελούς

επαναστάτες

που επιμένουν να τα βάζουν με ανεμόμυλους
κι ας έχουνε διαβάσει το Θερβάντες.

Θρηνήσαμε

τους θαρραλέους,

τους γενναίους

τους πολεμιστές

πού έχουν την τιμή να δίνουν μάχες άνισες,

αγώνες προδιαγεγραμμένους, παιχνίδια πουλημένα·

τους υπερασπιστές

πατρίδας προδομένης

κι ισοπεδωμένης

και αξιών πού ήδη ξεπεράστηκαν.

Σφίχτηκε η καρδιά μας,

υποκλιθήκαμε στα φέρετρά τους,

μοιρολογήσαμε

σε επιτάφιους αέναους

εκείνους τους τολμηρούς

τους δυνατούς

που τα ’βαλαν με δράκους

χωρίς την προστασία θεού από πάνω τους,

που πάλεψαν
με τους προστατευμένους.

 

Ναι, πόνεσε η ψυχή μας
για τους ήρωες,
μα απόψε δάκρυσα
γι’ αυτόν
πού ήσουν και δεν είσαι πια
τώρα που σε είδα να περνάς στην άλλη όχθη

κρατώντας με καμάρι

λάφυρα

τα παράσημα

εκείνου που δεν είσαι πια.


______________________



Οι ‘Γάτες του Τρίτου’ της Αγγελικής Πεχλιβάνη

  


Οι ‘Γάτες του Τρίτου’ της Αγγελικής Πεχλιβάνη είναι  ένα κομψοτέχνημα, μια συλλογή μικρών κειμένων με θέμα βαθύ δοσμένο πικρά μα ανάλαφρα.

Ο θάνατος της αγαπημένης μάνας, οι επισκέψεις στο νεκροταφείο μιας κόρης που δεν πιστεύει στη μετά θάνατον ζωή, οι μνήμες, ο αναγκαστικός μονόλογος των επιζώντων, η δίψα για αντίλογο απ' τον τάφο, οι αναφορές σε Τέχνη και αρχαία Ιστορία νύξεις μόνο για όσους τις πιάνουν, οι ημέρες που περνούν και φεύγουν μεταλλάσσοντας την αίσθηση της απουσίας δίχως να κλείνουν την πληγή, παρουσιάζονται παράλληλα με μια άλλη ζωή, μια κοινωνία αδέσποτων γατιών που έχουν βρει καταφύγιο μα και, αθέλητα, σκοπό ζωής στο Νεκροταφείο όπου πενθούσες και γατιά χτίζουν τις δικές τους ιδιαίτερες σχέσεις.

 

Ένα σπάνιο βιβλίο που λειτουργεί πολυεπίπεδα μα διακριτικά, σε γλώσσα πλούσια και απλή, ένα τρυφερό ημερολόγιο πένθους, μια συλλογή στιγμών και γάτων που συστήνω ανεπιφύλακτα.

__________________________________

ΟΙ ΓΑΤΕΣ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΥ της Αγγελικής Πεχλιβάνη, εκδόσεις Κίχλη https://kichli.com/book/oi-gates-tou-tritou/

______________________________________

Εικόνα

Suki και Maiko με τις 'Γάτες του Τρίτου' , θερινό μεσημέρι στο κρεβάτι μου

____________________________________


2 Ώρες (εκπομπή): Το καθαρό και το βρώμικο με καλιαρντά και ποδανά, Υπόγεια κι όχι Περιθώρια

 


Κούντου λούνα βίνι τραγουδούν οι Βλάχοι, Γκιουλμπαχάρ και Cundu Luna Vini τραγουδούν οι Βλάχοι, Αβραάμ Εφέντη μου διότι Kisses are sweeter that wine.


Το Καθαρό και το βρώμικο,

η γλώσσα οι λέξεις κι η λογοκρισία, 

Κιόρογλου, Διγενής Ακρίτας, Καλιαρντά και Ποδανά,    

Πάολα Ρεβενιώτη και Ηλίας Πετρόπουλος, 

Ανδρέας Εμπειρίκος, 

το γλεντζέδικο κίνημα, Ζάχος Παπαζαχαρίου,

τζαμιά με άστρο του Δαυίδ,

Γκιουλμπαχάρ και Cundu Luna Vini.


Υπόγειο και όχι περιθώριο,

drugs, Ναρκοαπαγόρευσης ιδεοληψίες


https://www.mixcloud.com/DaphneKastell/2-ωρες-με-τη-δάφνη_-το-καθαρό-το-βρώμικο-και-η-γλώσσα/

 

Lilly Kristensen -exhibition (in english/ ελληνικά)



Exhibition opening 1 September 2020
Kdeppam Matoyiannia

by Daphne Chronopoulou
LILLY KRISTENSEN
(1933-2001)

For many years, spinning wool in her hand wheel, there was a black-clad old widow sitting next to the entrance door at Vienoula’s shop at the end of Matogianni before the Three Wells. Tourists would enter with a “good morning”, or “sorry” and “pardon”, for accidentally bumping on her, before realizing that she was a doll, a work of art by Lilly Kristensen whose eye for detail made her capture and save Mykonos as it was at that particular moment in history just before major socioeconomic changes wiped out the old way of life.

 

She was born in Jutland, Denmark, in 1933. She studied at the Fine Arts School in Copenhagen and continued with a four-year scholarship at Saint Martin’s in London where she lived for five years.

Visiting Greece for a holiday, in 1960, she fell in love with the country, the island of Mykonos and the Mexican painter Luis Orozco. They married, had two sons, built a house respecting the local architecture, and the island became the main theme of their Art.

 

Well known is Lilly's use of strings of wool and small pieces of traditional 'hyphanta' (the textiles hand woven by the local women in house looms) with which she created her characteristic unique collages; compositions of everyday life scenes or landscapes so detailed that narrow streets, churches and houses are easily recognized. With those same woven rags she used to make toys for her boys to play, but those amazing creations slipped out of the children's world and became collectables circulating as "objects d' art". Greengrocers in straw hats riding between their hampers on donkeys' backs, smiling octopuses, fishermen with rolled up pants and captain's cap; everyday figures or strange animals, in toy size some and others in real life dimensions like the old lady in black seated at the entrance of Vgenoula’s shop eternally spinning her wool and confusing passersby. 

With two small children fighting to take her away from her easel, she found it hard to concentrate on oil painting while stained little fingers would leave colour marks on walls and the boys’ faces. 

Her friends were impressed by her hand made Christmas cards, collages of her drawings coloured with layers of small pieces of the old hand-woven textiles she collected locally and on her travels all over Greece. And that’s how it started, how she developed her own unique Art, combining the Scandinavian collage tradition to paint Greece with it’ s own ‘words’. Greece is both her subject and her raw material while the used home-made textiles become the language of this three-dimensional narrative of the place and the people, a tale told by the ‘hyphanta’, the vey rags, woven and used in the lives described.

 

“Wool collages” she named her work at exhibition catalogues. Studying now the body of her work as a whole, we can see how it evolved into her own unique Art. “Every detail, even the eyebrows, must be made of wool”, she said in an interview. Like the tiny candles glowing in a church altar that only by observing close enough we may notice that they are not painted but glued, tiny dark yellow lines of thread are just twisted so at the top to look like little flames. All these restrictive rules, technical challenges she set on herself, instead of discouraging her, it seems that they provided an outlet to her very characteristic love of detail, a strife for precision as the only truth. Therefore, the skies may be coloured in an expressionistic red, but small rags of all sorts of handmade fabrics, threads of every density, scraps local tailors saved for her, are glued on her original sketch, in many colours and layers, forming  the shapes of buildings in the sunset or animals walking uphill on a dry stream that now is a road, or the ever present wind-beaten eucalyptus trees. They are saved there exactly as they were, defined not by place only, but by time also, like the wooden shutter that was replaced right at that time or the iron square that covered the dry well that some foreign guest had painted brownish red the year.

 

After her divorce, Lilly moved with the boys to Boston, a city recommended by friends for the quality of the state schools. While in the U.S.A. she exhibited her work in Massachusetts and California.

The last cycle of her life was painful but she coped with her pain stoically fighting it with her very own dry and bitter sense of humor. She lived with cancer for many years, a disease  to which as a child she had lost her mother and years later her sister too. 

Returning to Greece four years later, she bought a house in Tinos, where, seeking peace and quiet, she spent the summer months until health problems brought her back to Denmark where she converted her father’s farm into an Art gallery and kept on painting and drawing until the end

 

In Lilly Kristensen's work, with her meticulous regard to detail, we see depicted the Mykonos that inspired her, the land and way of life that mesmerized her so that she left country, family and possible career and became part of this island's history. She narrates a past common ground and through her gaze we learn to recognize what still attracts to Mykonos, points of reference that unite us to the land we’ve grown to love.


__________________________________________________


Μύκονος, αφιέρωμα στη Lilly Kristensen- 1933-2001

Είναι μεγάλη τιμή και χαρά για μένα που η ΚΔΕΠΠΑΜ κι ο Jason Orozco μου ζήτησαν να γράψω τα κείμενα που συνοδεύουν τη μεγάλη έκθεση της Lilly Kristensen, μιας σπουδαίας ζωγράφου που πρόλαβα να γνωρίσω όταν πρωτοεγκαταστάθηκα στη Μύκονο κι έτυχε να είμαστε και γειτόνισσες.
Η έκθεση ανοίγει 1η Σεπτεμβρίου και συστήνω βεβαίως. Ακολουθεί η πρόσκληση με το  κείμενό μου.

Δημοτική Πινακοθήκη Μύκονου
Εικαστικό αφιέρωμα 2020: Lilly Kristensen (1933-2001)
1-10 Σεπτεμβρίου Αίθουσα Ματογιάννια

Στην Δανέζα ζωγράφο Λίλλυ Κρίστενσεν που έζησε ένα μεγάλο μέρος της ζώης στην Μύκονο και την αποτύπωσε με μοναδικό τρόπο μέσα από τα κολάζ της αφορά φέτος το εικαστικό αφιέρωμα της Δημοτικής Μυκόνου. Κυρίως κολάζ από ύφασμα αλλά και λάδια και σχέδια θα εκτεθούν στην αίθουσα Ματογιάννι το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου.

Κείμενο της Δάφνης Χρονοπούλου για τον κατάλογο που θα συνοδέψει την έκθεση:

ΛΙΛΛΥ ΚΡΙΣΤΕΝΣΕΝ

(1933-2001)

Για χρόνια πολλά μια μαυροτσεμπερού γριά καθόταν κι έγνεθε στην πόρτα της στο τέρμα του Ματογιαννιού, δεξιά πριν τα Τρία Πηγάδια. Έμπαιναν οι τουρίστες να ψωνίσουν στο μαγαζί και την καλημέριζαν ή της ζητούσαν 'σόρυ' και 'παρντόν' αν κατά λάθος τη σκουντούσαν. Κι ύστερα καταλάβαιναν πως ήταν κούκλα, έργο της Λίλλυς Κρίστενσεν που, με άφατο σεβασμό στη λεπτομέρεια, ανασυνθέτουν τη Μύκονο όπως είδαν το νησί τα νεανικά, μα εικαστικά σπουδαγμένα της μάτια, πριν τις μεγάλες αλλαγές που ακολούθησαν.

 

Γεννήθηκε το 1933 στο Γιούτλαντ της Δανίας. Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Κοπεγχάγης και συνέχισε με τετραετή υποτροφία στο St.Martin's School στο Λονδίνο όπου έζησε πέντε χρόνια.

Το 1960 ταξίδεψε στην Ελλάδα για διακοπές και ερωτεύτηκε την χώρα, τη Μύκονο και το Μεξικάνο ζωγράφο Λούις Ορόζκο. Παντρεύτηκαν, έκαναν δύο γιους, έχτισαν με σεβασμό στην παράδοση και το νόμο κι έγινε το νησί θέμα των έργων τους.

 

Έγινε γνωστή για τα ιδιότυπα εντελώς χαρακτηριστικά υφασμάτινα κολλάζ της, συνθέσεις τοπίων, ή σκηνών τής καθημερινής ζωής. Επίσης από ύφασματα έφτιαχνε στα παιδιά της παιχνίδια που δραπέτευσαν από το παιδικό δωμάτιο κι έγιναν ανάρπαστα Αντικείμενα Τέχνης. Γαϊδουράκια φορτωμένα καλάθια και το μανάβη με ψαθάκι στο σαμάρι με το χράμι του, χταπόδια γελαστά, ψαράδες με σηκωμένα μπατζάκια και τραγιάσκα καπετάνιου, άλλα μικρά σα κούκλες παιδικές άλλα σε μέγεθος φυσικό σαν τη μαυροντυμένη κλώστρια που έμοιαζε ζωντανή στης Βγενούλας το μαγαζί.

 

Με δυο μικρά παιδιά που τραβούσαν την προσοχή της μακριά από το καβαλέτο δυσκολευόταν να αφοσιωθεί στη ζωγραφική, ενώ χρωματιστές δαχτυλιές λέκιαζαν τους τοίχους και τα προσωπάκια των μικρών. Για τα Χριστούγεννα έφτιαχνε για φίλους κάρτες κολλάζ, σχέδιά της χρωματισμένα με κομματάκια από παλιά υφάσματα που έσωζε στο νησί και στα ταξίδια της. Κι από εκεί ξεκίνησε κι ανέπτυξε τη δική της εκδοχή της σκανδιναϋικής παράδοσης των κολλάζ με υλικό όμως την Ελλάδα, ως θέμα και πρώτη ύλη της, χρησιμοποιώντας τα υφαντά ως «γλώσσα» για να αφηγηθεί τρισδιάστατα τον τόπο και τους ανθρώπους, χρησιμοποιώντας μόνο δικές τους λέξεις και μπογιές, τις υφαντές και πολυφορεμένες. 

‘Κολλάζ μαλλιού’ τα ονόμαζε στις διάφορες εκθέσεις και, μελετώντας το σύνολο του έργου της βλέπουμε να εξελίσσεται αυτή η εντελώς δική της, η μοναδική τεχνοτροπία κατά την οποία, όπως είπε σε μια συνέντευξη «κάθε λεπτομέρεια πρέπει να είναι από μαλλί, ακόμα και τα φρύδια». Όπως τα μικροσκοπικά κεράκια που βλέπουμε να λάμπουν αναμμένα στο ιερό μιας εκκλησίας και μόνο από πολύ κοντά θα διαπιστώσουμε ότι δεν είναι ζωγραφιστά αλλά κολλημένα, σκουροκίτρινα νήματα που, ίσα-ίσα όσο πρέπει στριμμένα στην κορυφή, γίνονται φλόγες. Αυτοί οι κανόνες, οι τεχνικές προκλήσεις που η ίδια έθεσε στον εαυτό της, φαίνεται ότι, αντί να τη σταματούν, σα να έδιναν διέξοδο στην πολύ χαρακτηριστική της επιδίωξη της ακρίβειας ως μόνης αλήθειας. Έτσι, μπορεί οι ουρανοί να γίνονται εξπρεσιονιστικά κατακόκκινοι αλλά πάνω στο αρχικό της σκίτσο, κολλημένα σε χρώματα αμέτρητα και σε αλλεπάλληλες σειρές, τα κομμάτια από χειροποίητα υφαντά κάθε είδους, κλωστές κάθε πυκνότητας και κουρέλια που της μάζευαν οι ράφτες, διαγράφονται ανάγλυφοι οι όγκοι των κτιρίων στο ηλιοβασίλεμα, ζώων στην ανηφόρα ή ανεμοδαρμένων ευκαλύπτων, κι είναι ακριβώς όπως τα θυμόμαστε και προσδιορίσιμα όχι μόνο στον τόπο αλλά και στο χρόνο όπως εκείνο το παντζούρι που τότε ακριβώς αλλάχτηκε ή το τσίγκινο σκέπασμα του ξεροπήγαδου που εκείνη μόνο τη χρονιά ένας νοικάρης του είχε βάψει καφεκόκκινο.

 

 

Μετά το διαζύγιο η Λίλλυ μετακόμισε για 4 χρόνια στη Βοστόνη, κυρίως λόγω των καλών σχολείων για τα παιδιά. Εκεί έκανε εκθέσεις στη Μασσαχουσέττη και την Καλιφόρνια κι άφησε πολλά έργα πίσω της.

Ο τελευταίος κύκλος της ζωής της ήταν επίπονος μα τον αντιμετώπισε με τη στωικότητα και το ιδιαίτερα δικό της στεγνό λίγο πικρό χιούμορ. Τη βασάνισε ο καρκίνος, η αρρώστια που της στέρησε τη μητέρα της στα δώδεκα όταν έγινε εκείνη μάνα για τα δυό αδέλφια της απ' τα οποία, αργότερα, μεγάλη πια, ο καρκίνος πήρε και τη μικρότερη αδελφή της.

Όταν επέστρεψαν στην Ελλάδα για να αποφεύγει την κίνηση περνούσε τα καλοκαίρια στο σπίτι της στην Καρδιανή της Τήνου, ώσπου στο τέλος πια, αναγκάστηκε να επιστρέψει στη Δανία όπου μετέτρεψε σε γκαλερί τη φάρμα που είχε από τον πατέρα της και συνέχισε να ζωγραφίζει ως το τέλος.

Η Λίλλυ Κρίστενσεν είναι κομμάτι της Ιστορίας του νησιού, το βλέμμα της αποτυπωμένο στην Τέχνη της μάς άνοιξε ορίζοντες που παραμένουν ανοιχτοί, φώτισε πλευρές που ίσως μας ξέφευγαν και μας δίδαξε πώς να κοιτάξουμε για να βρούμε εκείνα τα κοινά μας που ακόμα προσελκύουν και μάς ενώνουν στον τόπο αυτό που τόσο αγάπησε.

 

 

________________







_________________________________________________________