ΒΥΡΩΝ: ΝΗΣΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ―από τον ΔΟΝ ΖΟΥΑΝ, Canto III (Μετάφραση)

                                                          Lord Byron

                                                                                                    (1788-1824)    

       

                                          

1

Νησιά Ελληνικά, νησιά Ελληνικά !

Όπου η Σαπφώ τραγούδησε κι αγάπησε φλεγόμενη,

Όπου οι τέχνες άνθισαν πολεμικά κι ειρηνικά

Όπου ο Φοίβος γεννήθηκε στη Δήλο την αναδυόμενη.

Αιώνιο θέρος σας χρυσώνει ακόμη, μα

Εκτός από τον ήλιο όλα τ’ άλλα έχουν δύσει πιά.

2

Της Χίου και της Τέω η μούσα, και

Του ήρωα η άρπα, του εραστή ο αυλός

Την έχουν βρεί τη φήμη που οι ακτές σας τους αρνούνται. Ναι,

Ο τόπος που γεννήθηκαν μονάχα είναι βουβός

Σε ήχους που ακούγονται μακρύτερα στη δύση

Κι από ότι των προγόνων σας «αι των μακάρων νήσοι»*.

3

Στον Μαραθώνα βλέπουν τα βουνά

Κι ο Μαραθώνας προς τη θάλασσα κοιτά

Και μόνος καθώς ρέμβαζε εκεί κάποια φορά

Η Ελλάδα ονειρεύτηκα πως πρέπει να ελευθερωθεί ξανά΄

Διότι στον τάφο των Περσών σαν πήγα να σταθώ

Τον εαυτό μου σκλάβο δε γινόταν να παραδεχθώ.

4

Ο βασιλιάς πάνω από πλοία χιλιάδες αραγμένα

Και άνδρες, στην κορυφή του βράχου είχε καθήσει

Και έλεγε: «Όλα τούτα ανήκουνε σε μένα

Μέχρι τη Σαλαμίνα πού ‘χει η θάλασσα γεννήσει.»

Μόλις ανέτειλε η μέρα τους μέτρησε και άρχισε εντολές να δίνει

Μα όταν έπεσε ο ήλιος τι είχαν γίνει;*

5

Τι είχαν γίνει; Και τι έχεις γίνει εσύ

Πατρίδα μου; Το ηρωϊκό σου έπος είναι πιά

Παράφωνο – Στη σιωπηλή σου ακτή

Το ηρωϊκό το στήθος έχει πάψει να χτυπά.

Τη λύρα σου που ήταν για θεούς φτιαγμένη,

Χέρια σαν τα δικά μου την αγγίζουν τώρα, ξεπεσμένη.

6

Κάτι είναι στην κατάπτωση των δοξασμένων,

Που αν κι ανάμεσα σε υπόδουλη φυλή είμαι εδώ,

Νοιώθω τον πατριώτη εξευτελισμένον΄

Το πρόσωπό μου κρύβω καθώς τραγουδώ.

Γιατί τι μένει πια στον ποιητή;

Για την Ελλάδα ένα δάκρυ – για τους Έλληνες ντροπή.

7

Πρέπει να κλαίμε για παλιούς καλούς καιρούς;

Πρέπει μονάχα να ντρεπόμαστε; - Οι δικοί μας οι πατέρες αίμα δίναν.

Γή ! κάτι από τους Σπαρτιάτες τους νεκρούς

Δώσε μας απ’ το στήθος σου όπου αιώνες μείναν.

Απ’ τους τριακόσιους αν μας δώσεις μόνο τρεις

Τις νέες Θερμοπύλες θα κάνουμε εμείς.

8

Τι ; Σιωπούν; Όλοι σιωπούν;

 Ά ! Όχι – να οι φωνές, ακούω τους νεκρούς,

Σαν τα νερά χειμάρου μακρυνού αντηχούν

Και απαντούν: « Ένας από τους ζωντανούς,

Ένας, άς σηκωθεί…κι ερχόμαστε, ερχόμαστε !» 

Οι ζωντανοί όμως είναι βουβοί΄ δεν έχουνε φωνή.

9

Μάταια, μάταια…Χτύπα άλλες χορδές,

Την κούπα μου γεμίστε ως πάνω με κρασί Σαμιώτικο!

Άστε τις μάχες για τις Τουρκικές ορδές

Και χύστε αίμα από αμπέλι Χιώτικο !

Κοίταξε! Πώς σηκώνονταν στην πρόσκλησή σου την προσβλητική

Κι ανταποκρίνονται με τόλμη και μανία βακχική.

10

Έχετε ακόμα τον Πυρρίχιο χορό

Η Πυρρίχια φάλαγξ όμως πού είναι τώρα;

Γιατί ξεχάσατε απ’ τα μαθήματα τα δυό

Το πιο ευγενές κι ανδροπρεπές;  Στη χώρα

Αυτή τα γράμματα ο Κάδμος σας τα έφερε –

Σε δούλο, λέτε εσείς ποτέ ότι θα τα προσέφερε;

11

Την κούπα μου γεμίστε με κρασί Σαμιώτικο

Κι ας τα αφήσουμε αυτά, ας βρούμε άλλο κάτι !

Του Ανακρέοντα με το κρασί έγινε το τραγούδι θεϊκό κι αλλιώτικο.

Του Ανακρέοντα, που υπηρέτησε ― μα, υπηρέτησε τον Πολυκράτη

― Τον τύραννο΄αλλά, οι αφέντες μας ακόμη τότε

Ήταν, τουλάχιστον, συμπατριώται.

12

Ο τύραννος ήταν για την ελευθερία

Της χερσονήσου, ο πιο γενναίος φίλος και ο πιο καλός.

Του Μιλτιάδη αυτή  ήταν η τυραννία!

Ώ να μπορούσε πάλι ο καιρός

Έναν δεσπότη αυτού του είδους να μας δώσει,

Με τέτοιες αλυσίδες θα μας είχε υποχρεώσει.

13

Την κούπα μου γεμίστε με κρασί Σαμιώτικο !

Κάτι ακόμα από τη φυλή εκείνη,

Στης Πάργας την ακτή, στο βράχο το Σουλιώτικο,

Που έφερναν στον κόσμο Δωριείς μητέρες έχει μείνει.

Κι ίσως εκεί, μέσα σε όλων των ειδών

Τους σπόρους, κάποιος ν’ ανήκει στο αίμα των Ηρακλειδών.

14

Για ελευθερία τους Φράγκους μην εμπιστευθείς –

Ο βασιλιάς τους αγοράζει και πουλά,

Η μόνη ελπίδα θάρρους είναι το να στηριχθείς

Στου τόπου τα σπαθιά, του τόπου τη γεννιά.

Όμως, δύναμη Τουρκική και δολιότητα Λατινική

Θα σπάζαν την ασπίδα σου όσο κι αν ήτανε ανθεκτική.

15

Την κούπα μου γεμίστε με κρασί Σαμιώτικο! Χορεύουν

Στη σκιά οι ωραίες κόρες μας μπροστά σε μένα,

Τα μαύρα τους τα μάτια που αστράφτουν με μαγεύουν΄

 Αλλά κοιτάζοντας κάθε λαμπρή παρθένα

Τα δικά μου βρέχει το δάκρυ μου αυτό

Πώς τέτοια στήθη σκλάβους πρόκειται να θρέψουν σα σκεφτώ.

16

Βάλτε με στου Σουνίου το μαρμάρινο γκρεμό

Όπου εκτός από τα κύματα κι εμένα εκεί πάνω κανείς δεν θα ακούσει το κοινό μας μυστικό΄

Εκεί σαν κύκνος θα ‘θελα να τραγουδήσω πριν πεθάνω*.

Μία γή σκλάβων δεν θα είναι η δική μου, ως κάτω

Την κούπα με κρασί Σαμιώτικο άδειασε, ως τον πάτο.

❦

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Του Ποιητή

«Κι από ό,τι των προγόνων σας “αι των μακάρων νήσοι”»: '
τών υποτίθεται πως ήταν τα νησιά Cape de Verd των Καναρίων νήσων.

«Μα όταν έπεσε ο ήλιος τι είχαν γίνει;»:

«Βαθιά ήταν τα βογγητά του Ξέρξη, όταν είδε

Αυτή την πανωλεθρία΄ γιατί καθόταν σ’ ένα 

Ανάχωμα που δέσποζε στην ανοιχτή θάλασσα  

Κι επέβλεπε το πλήθος.

Με κραυγές λύπης διέρρηξε τα βασιλικά του          

Ιμάτια και στα μαχόμενα στην ακτή 

Στρατεύματά του έδωσε το σήμα της οπισθο-χώρησης. Ύστερα αναπήδησε έξαλλος

Και τράπηκε σε άτακτη φυγή». ΑΙΣΧΥΛΟΣ.

«Εκεί σαν κύκνος θα’ θελα να τραγουδήσω πριν

πεθάνω»:

«…………Γενοίμαν

Ιν’ υλάεν έπεστι πόντου

πρόβλημ’ αλίκλυστον, άκραν

υπό πλάκα Σουνίου.»  Σοφ. ΑΙΑΣ, v 1217

❦

Της Μεταφράστριας (δηλαδή δικές μου): 

1.Τέως: ήταν πόλη βόρεια της Εφέσου.

2. νήσοι μακάρων: ο τόπος όπου ο Όμηρος τοποθετούσε τα Ηλύσια Πεδία. ________

Η μετάφραση του ποιήματος είναι  από το βιβλίο μου  Όνειρο Μέσα Σε 'Ονειρο  (19 αγαπημένα ποιήματα μεταφρασμένα σε μέτρο και ρίμα  με σεβασμό στο πρωτότυπο). Κάποια θα βρήτε εδώ. Για να αποκτήσετε το βιβλίο (αντικαταβολή/βιβλιοπωλεία) δείτε στις ΣΕΛΙΔΕΣ του ευρετηρίου αυτού του ιστολογίου. Και  spare me a tenner,   αν σας άρεσε· αξίζει, κι όπως όλα μου έχει σκληρό εξώφυλλο και μελάνι που δε σβήνει σε δέκα χρόνια.

❧